To nauka poznawania świata z innej perspektywy ponieważ, osoby z dysfunkcją wzroku nie mają możliwości zobaczenia świata, który ich otacza.
W orientacji przestrzennej, najważniejsze jest to, by się skupić.
W tej dziedzinie istotnymi aspektami są dwa niezwykle ważne zmysły - słuch i dotyk oraz receptory czucia, intuicja, wyobraźnia i myślenie.
Przedstawię kilka rad/wskazówek ze swojego doświadczenia.

  1. Nowe otoczenie poznawać najlepiej z osobą widzącą, którą zawsze trzeba poprosić, żeby opowiedziała trochę o tym miejscu, po to, abyśmy mogli sobie daną trasę wyobrazić.
  2. Na samym początku najlepiej iść samemu, ale obok osoby towarzyszącej.
  3. Przewodnik, który prowadzi osobę niewidomą powinien iść za nią, pokazywać i omawiać poszczególne elementy trasy.
  4. Podczas nauki orientacji przestrzennej kierujemy się dźwiękami. Za pomocą klaskania możemy usłyszeć interesujące nas dźwięki w przestrzeni z bliska. W ten sposób możemy określić, czy obok rzeczywiście coś się znajduje. Jeśli jest to np. wiata przystankowa, to niemal szybko się z orientujemy, ponieważ my osoby niewidome mamy bardziej wyczulony słuch. Jesteśmy w stanie wysłyszeć nawet, że przechodzimy koło słupa, samochodu, drzewa, lub osoby.
  5. Aby upewnić się co to za przeszkoda, należy podejść trochę bliżej, zastukać laską, albo można klaskać, cmokać. Za pomocą dotyku możemy „obejrzeć” to, co udało nam się wysłyszeć. Wtedy powinniśmy zapamiętać te przeszkody, bo to mogą być nasze punkty odniesienia.
  6. Na początku nauki orientacji przestrzennej, ważne jest, aby pokazywać dziecku różne przedmioty i uczyć poprzez dotyk Osoba dorosła musi dużo tłumaczyć, opowiadać, pozwalać chodzić samemu, ale też korzystać z pomocy innych.
  7. Starajmy się pomagać, ale nie zaszkodzić, czyli tłumaczymy, dodajemy odwagi i pozwalamy też popełniać błędy. Motywacja jest bardzo ważna.
  8. Nie powinniśmy wpadać w panikę.

Techniki chodzenia z laską.

  1. Chwyt ołówkowy.
    Chwyt ołówkowy to taki chwyt dzięki, któremu możemy sprawdzić laską daną przeszkodę lub wnękę, gdy jesteśmy niepewni. Chwyt przydaje się również, wtedy gdy mamy wejść po schodach, wsiąść do autobusu. Kiedy jesteśmy w restauracji z przewodnikiem, który za bardzo nie potrafi określić nam, że akurat to jest to krzesło, na którym możemy usiąść, wtedy właśnie stosuje się chwyt ołówkowy. Tak możemy zbadać też, jak szeroki jest chodnik.
    Chwyt ołówkowy pomaga w odnalezieniu klamki, kiedy drzwi są zamknięte.
    Laskę trzymamy tak jak długopis czy ołówek poniżej jej uchwytu.
  2. Chwyt standardowy tzw. długa laska.
    Stosowany jest on na terenie płaskim. Polega to na tym, że trzymamy laskę chwytem standardowym i idziemy wzdłuż punktu odniesienia, rysując przed sobą łuki: lewo, prawo.
    Kiedy schodzimy ze schodów, stosujemy tę technikę.
    Kładziemy dłoń na uchwyt laski, palec wskazujący prostujemy i umieszczamy na lasce. Pozostałe palce obejmują rękojeść.

Barbara Butkiewicz

Zadania przewodnika - na co powinien zwrócić uwagę:

  1. Przewodnik powinien informować nas, osoby niewidome, co znajduje się na dworcu kolejowym lub autobusowym.
  2. Kiedy idzie pierwszy, to nie powinien ciągnąć nas, tylko wskazuje nam drogę. Przewodnik asekuruje nas, idąc z tyłu lub z przodu.
  3. Ważne informacje, które przewodnik musi nam dostarczyć to: odstępy między krawężnikami, krawężnik autobus/ pociąg, żeby nie wpaść pomiędzy perony, czy stopnie są wysokie i ile ich jest, czy kierujemy się na prawo, czy na lewo.

Oznaczenia i ułatwienia na dworcach:

  1. Na peronach mamy kostki lub kulki. Są również specjalne linie na posadzce. Na te oznaczenia należy zwrócić uwagę - kierujmy się nimi. Na pewno na peronach musimy zwracać uwagę, aby nie spaść z krawężnika pod tory. Staramy się iść najlepiej środkiem peronu, bo często z prawej i z lewej stoją lub jeżdżą pociągi.
  2. Na dworcach przy wejściach na poręczach, są umieszczone tabliczki z napisem w brajlu.
  3. Są też komunikaty głosowe oraz rozkłady jazdy, naciskamy przycisk i słyszymy dany komunikat.
  4. Na siedzeniach są także tabliczki w brajlu z numerem miejsca.
  5. Bilet najlepiej kupić przez Internet.
  6. Można skorzystać z pomocy asysty – to osoba z ochrony, która podprowadza nas do naszego miejsca docelowego, nawet może odebrać nas od wejścia dworcowego. Musi być to człowiek przeszkolony. Asystę zamawia się czterdzieści osiem godzin przed odjazdem pociągu lub autobusu.

 Opracowała Barbara Budkiewicz